گسترش فساد

حساس نبودن جامعه یکی از دلایل گسترش فساد است

جامعه کاملا شاهد فساد است، اما نسبت به آن حساس نیست. به جای اینکه کنشگر باشد یعنی در جستجوی این باشد که چه باید کرد، تنها به تماشا می‌پردازد و در این تماشاگر بودن، فقط قادر به شناسایی گونه‌های متنوع یا پیچیده‌تر فساد است. جامعه به نوعی کرخی و بی تفاوتی مبتلا است. این کرخی را می‌توان نتیجه تراکم و تعدد مفاسد نیز دانست. 

این بی‌تفاوتی در جامعه را نه فقط در مورد فساد که در مورد بسیاری از آسیب‌های اجتماعی می‌توان مشاهده کرد. وقتی که مردم هر روز در مسیر خود به کودکان کار بر می‌خورند کم کم برای آنها عادی می‌شود، زمانی که با پیچیدگی و ماهیت سازمان‌دهی شده آن مواجه می‌گردد و متوجه می‌شود که شبکه‌های وسیعی پشت این کودکان قرار دارند، دیگر به گریه آنها توجه نخواهند کرد. 

بنابراین صرف پیچیدگی یک آسیب اجتماعی از میزان حساسیت مردم به آن می‌کاهد؛ زمانی که مردم اشکال عریان فقر را می‌بینند، به سطوح متوسطِ فقر واکنش نشان نمی‌دهند و به اصطلاح قبح فقر برای آنها می‌ریزد. فساد هم می‌تواند چنین وضعیتی را تجربه کند. زمانی که فراگیر می‌شود تعریف اولیه خود را از دست می‌دهد. 

سوال من این است که آیا واژه فساد به ذهن افکار عمومی ما یک مفهوم مشترک را متبادر می‌کند؟ خیر، ما می‌بینیم که بزرگترین سطوح مفاسد اقتصادی که حتی نهادهای رسمی هم آن را اعلام می‌کنند، برای مردم عادی می‌شود. به خصوص که متهم‌ها به توجیه نیت‌ها و اهداف خود می‌پردازند یا به فساد خود جنبه سیاسی می‌‌دهند و تلاش می‌کنند بگویند فسادی بزرگتر از آنچه که آنها مرتکب شده‌اند وجود دارد. من فکر می‌کنم که این اغتشاش معنایی در فساد و ابهام در مصادیق آن که به خصوص در کشور ما متأثر از عوامل سیاسی است، به گسترش فساد دامن می‌زند.                                                                                                                                                                                                       

هادی خانیکی

@SEEN1کانال

شتاب در زندگی مدرن

📍چرا در زندگی مدرن، همه چیز شتاب گرفته است؟

🔻به‌راستی چه چیزی در جامعه مدرن شتاب می‌گیرد؟

هارتموت رزا چارچوبی تحلیلی ارائه می‌کند که می‌تواند برای جامعه‌ای که شتاب می‌گیرد مناسب باشد و به ما نشان می‌دهد چگونه می‌توان جوامع غربی را به مثابه «جوامع شتابان» درک کرد. 

🔸او سه مؤلفه شتابناکی جهان مدرن متأخر را مشخص می‌کند: شتاب تکنولوژیکی، شتاب دگرگونی اجتماعی و شتاب ضرباهنگ زندگی. نخستین و آشکارترین و سنجش‌پذیرترین شکل شتاب سرعت‌گرفتن عمدی فرایندهای معطوف به هدف ترابری، ارتباطات و تولید است که آن را می‌توان شتاب تکنولوژیکی خواند. به‌علاوه شکل‌های جدید سازمان و مدیریت که به‌دنبال تسریع عملکردها هستند، در این زمره قرار می‌گیرند. پدیده شتاب تکنولوژیکی را می‌توان به مثابه فرایندهای شتاب درون جامعه توصیف کرد.

🔸اما رزا نوع دوم شتاب را در خود جامعه مدرن می‌بیند: «شتاب اجتماعی به‌واسطه افزایش سرعت زوال پایای تجربه‌ها و چشم‌داشت‌ها و انقباض فواصل زمانی قابل تعریف به‌مثابه «زمان حال» تعریف می‌شود» شتاب دگرگونی اجتماعی یعنی نگرش‌ها، ارزش‌ها، مدها، سبک‌های زندگی، روابط و تعهدات اجتماعی، گروه‌ها، طبقات، فضاهای اجتماعی، زبان‌های اجتماعی و نیز شکل کردار و عادت‌ها به میزان هرچه بیشتری دگرگون می‌شوند. سومین نوع شتاب، شتاب در ضرباهنگ زندگی است. اضطراری‌ترین جنبه شتاب اجتماعی، «کمبود زمان» چشمگیر و همه‌گیر جوامع مدرن است. در مدرنیته، مردم بیش از پیش احساس می‌کنند که کمبود وقت دارند. به نظر می‌رسد زمان مانند ماده خامی تصور می‌شود که شبیه سوخت مصرف می‌شود و ازاین‌رو پیوسته نایاب‌تر و گران‌تر می‌شود. این شتاب را می‌توان نوعی افزایش در تعداد کنش‌ها یا تجربه‌ها در واحد زمان تعریف کرد. به بیان دیگر این شتاب پیامد میل یا احساس نیاز به انجام کارهای بیشتر در زمانی کمتر است. 

🔸در جامعه مدرن سکولار، شتاب به‌مثابه معادل کارکردی وعده مذهبی حیات جاودانه به کار گرفته می‌شود. استدلال نهفته در پس این ایده به این ترتیب است: جامعه مدرن سکولار است، به این معنا که از نظر فرهنگی، تأکید اصلی بر زندگی پیش از مرگ گذارده می‌شود و چشیدن زندگی در همه اوج‌ها و ژرفناها و پیچیدگی کامل آن به آرزوی اصلی انسان مدرن تبدیل می‌شود. بنابراین وعده لذت‌جویانه شتاب مدرن بر این ایده ناگفته استوار است که شتاب «ضرباهنگ زندگی» پاسخ ما و مدرنیته به مسئله میرایی و مرگ در دنیای سکولار است.

باشگاه اندیشه؛ فرصتی برای آزاداندیشی 👇

سیگار و فلسفه

بشر امروز، زیاد سیگار می کشد.

تلویزیون، از ضرر سیگار، مردم را "آگاه" می کند.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

پزشکان از سرطان ریه در سیگاری ها می گویند.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

مجلس از آسیب اقتصادی سیگار به کشور می گوید.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

واعظان می گویند، سیگار کشیدن در اماکن عمومی، درست نیست.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

مغازه داران، بعضی وقت ها به نوجوان های زیر 18 سال سیگار نمی فروشند.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

حتی کار فرهنگی بسیاری هم در زمینه سیگار انجام شده و بر روی پاکت های سیگار هم، عکس "ریه" ای که با سیگار سیاه شده چاپ می کنند.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

اصحاب ایدئولوژی با حدت و شدت از خطر استکبار جهانی سخن می گویند.

و می گویند استکبار جهانی می خواهد با همدستی صهیونیسم با ترویج سیگار و اعتیاد در میان جوانان، یک ملت را تباه کنند تا سرمایه های آن ها را به غارت ببرد.

و راست هم می گویند.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

علمای دین، فتوا داده اند که آن چه به بدن آسیب برساند، "حرام" است.

و سیگار کشیدن را "حرام" اعلام کرده اند.

اما باز هم بشر سیگار می کشد.

روان شناسان مسأله را بسیار "عمیق تر" تحلیل کرده اند.

فروید احتمالاً بر این باور بوده که میل به مکیدن سیگار، انعکاس عقده دوران کودکی آن در عدم امکان مکیدن سینه مادر بوده.

اما باز هم بشر به سیگار کشیدنش ادامه می داده.

اما هیچ کس مانند فلاسفه، مسائل را دقیق و رادیکال بررسی نمی کرده اند.

شاید اگر دکارت به میان ما می آمد، می گفت که من در "سیگار" شک دارم!

اما باز هم بشر بی اعتنا به شک دستوری دکارت، به سیگار کشیدنش ادامه می داد.

کانت هم چه بسا می گفت که سیگار کشیدن، کاری "اخلاقی" نیست.

اما باز هم بشر به سیگار کشیدنش ادامه می داد.

هگل احتمالاً می گفت که این که بشر سیگار می کشد به این خاطر است که سیگار کشیدن ظهور تاریخی روان مطلق است.

و همه سیگاری ها محکوم اراده "روان مطلق" هستند.

اما باز هم بشر به سیگار کشیدنش ادامه می داد.

مارکس وقتی وضع را می دید احتمالاً می گفت:

بس است سیگار کشیدن!

اکنون دیگر وقت ترک سیگار است!

بس است، نظریه پردازی در مورد سیگار!

وقت اقدام "عمل"ی برای ریشه کن کردن سیگار است!

اما باز هم بشر به سیگار کشیدنش ادامه می داد.

نیچه شاید می گفت، اصلاً مگر سیگار کشیدن بد است؟!

مخدر یک ضرورت است!

اما حتی کسی به حرف نیچه هم گوش نمی سپرد.

زیرا در این صورت ناگزیر بود به جای سیگار کشیدن، کتاب بخواند!

و اگر این اتفاق افتاده بود، مصرف جهانی سیگار کم شده بود!

هوسرل احتمالاً با دیدن این وضع می گفته ما باید "سیگار" و "سیگار کشیدن" را با روش "پدیدارشناسی" بشناسیم.

اما باز هم بشر به سیگار کشیدنش ادامه می داد.

هیدگر، شاید می گفت که این که بشر امروز میل به سیگار کشیدن دارد، امری ارادی نیست.

زیرا بشر بنیاد عالم نیست.

به همین دلیل این بشر نیست که می خواهد سیگار بکشد و یا آن را ترک کند.

بلکه بشر تحت امری "احاطه کننده" است.

و حقیقتاً هم تحلیل هیدگر، از همه تحلیل های پیشین عمیق تر است.

اما باز هم بشر به سیگار کشیدنش ادامه می دهد!!

حتی کسانی که سیگار می کشند، به "وابستگی" و "اعتیاد" خود به سیگار،"خودآگاه" هستند.

و از این "وابستگی" و "خماری بعد از نئشگی"، عذاب می کشند.

اما باز هم سیگار می کشند.

برگرفته از وبلاگ نیست انگاری

کاری کنید...

برای این نسل کاری کنید، از دست رفت 

 برای این نسل کاری بکنید. برای او خوراک فکری تازه فراهم کنید. برای حرف زدن با او، برای شناساندن اسلام و تشیع و فرهنگ و تاریخ و ایمان و توحید و قرآن و محمد و علی و فاطمه و کربلا و امام و عدالت و امامت و جهاد و اجتهاد ... زبان تازه بیافرینید. دست به خلق یک رنسانس اسلامی، یک نهضست انقلابی فکری، یک جوشش نو نیرومند شیعی بزنید وگرنه این نسل از دست می رود. این فرصت از میان می رود. این ایمان و این مذهب به فردا نمی رسد. هنوز که می توان و هنوز که می توانید کاری بکنید.

#دکتر_شریعتی

📚مجموعه اثار